Bạn đã từng nói một từ tiếng Anh hoàn toàn chính xác về mặt chữ cái, nhưng người bản xứ lại không hiểu? Vấn đề cốt lõi có thể không nằm ở cách phát âm từng âm tiết (sound) mà là ở Trọng Âm (Word Stress).
Trọng âm là “nhạc điệu” của tiếng Anh. Việc đánh trọng âm sai không chỉ khiến người nghe khó hiểu mà còn làm bạn mất tự tin khi giao tiếp. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ tầm quan trọng của trọng âm và những quy tắc cơ bản để làm chủ kỹ năng này.
I. Trọng âm tiếng Anh là gì và tại sao lại quan trọng?
Trọng âm là việc nhấn mạnh một âm tiết (syllable) trong một từ so với các âm tiết còn lại. Âm tiết được nhấn sẽ được nói lớn hơn, dài hơn và cao hơn một chút khi nói.
-
Trọng âm thay đổi ý nghĩa từ
Trong tiếng Anh, vị trí của trọng âm có thể thay đổi hoàn toàn ý nghĩa hoặc loại từ (danh từ, động từ) của từ đó. Đây là một hiện tượng ngữ âm học quan trọng.
Ví dụ:
- present /ˈprezənt/ (danh từ – món quà, hiện tại)
- present /prɪˈzent/ (động từ – trình bày, giới thiệu)
- conduct /ˈkɒndʌkt/ (danh từ – hạnh kiểm)
- conduct /kənˈdʌkt/ (động từ – tiến hành, chỉ huy)
Việc đặt sai trọng âm cho những từ này có thể gây ra hiểu lầm nghiêm trọng trong giao tiếp.
-
Trọng âm – nền tảng của ngữ điệu (Intonation)
Trọng âm không chỉ giúp người nghe hiểu bạn đang nói gì, mà còn là nền tảng để tạo ngữ điệu tự nhiên khi nói câu.
Người bản xứ không nói từng từ tách biệt, mà nói theo cụm có nhịp điệu. Các từ được nhấn đúng giúp giọng nói của bạn mượt mà, tự nhiên và dễ nghe hơn nhiều.
II. 3 Quy tắc cơ bản giúp bạn xác định trọng âm
Mặc dù trọng âm trong tiếng Anh có rất nhiều ngoại lệ, nhưng nếu nắm vững ba quy tắc dưới đây, bạn sẽ đúng tới hơn 80% trường hợp.
Quy tắc 1: Danh từ và tính từ thường nhấn âm tiết đầu tiên
Với những từ có hai âm tiết, danh từ và tính từ thường được nhấn ở âm tiết đầu.
- Danh từ 2 âm tiết: Trọng âm thường rơi vào âm tiết thứ nhất.
Ví dụ:
- table /ˈteɪbəl/
- teacher /ˈtiːtʃər/
- product /ˈprɒdʌkt/
- Tính từ 2 âm tiết: Trọng âm cũng thường rơi vào âm tiết thứ nhất.
Ví dụ:
- happy /ˈhæpi/
- yellow /ˈjeləʊ/
- common /ˈkɒmən/
🚨 Ngoại lệ:
Một số danh từ và tính từ hai âm tiết nhấn vào âm tiết thứ hai:
– Danh từ:
- hotel /hoʊˈtel/
- machine /məˈʃiːn/
- estate /ɪˈsteɪt/.
– Tính từ:
- alone /əˈləʊn/
- alive /əˈlaɪv/
- polite /pəˈlaɪt/.
Quy tắc 2: Động từ thường nhấn âm tiết thứ hai
Đối lập với danh từ và tính từ hai âm tiết, động từ thường được nhấn ở âm tiết cuối cùng (âm tiết thứ hai).
Ví dụ:
- decide /dɪˈsaɪd/
- begin /bɪˈɡɪn/
- advise /ədˈvaɪz/
🚨 Ngoại lệ:
Một số động từ hai âm tiết lại nhấn vào âm tiết đầu tiên:
- answer /ˈɑːnsər/
- follow /ˈfɒləʊ/
- travel /ˈtrævəl/
- happen /ˈhæpən/
Quy tắc 3: Trọng âm thay đổi theo hậu tố (Suffixes)
Một số hậu tố có khả năng “kéo” trọng âm về phía chúng hoặc ảnh hưởng đến vị trí nhấn trong từ.
- Các hậu tố khiến trọng âm rơi vào âm ngay trước nó: -tion, -sion, -cic, -ic.
Ví dụ:
- competition /ˌkɒmpəˈtɪʃən/ (nhấn trước -tion)
- decision /dɪˈsɪʒən/ (nhấn trước -sion)
- democratic /ˌdeməˈkrætɪk/ (nhấn trước -ic).
- Các hậu tố tự mang trọng âm: -ee, -eer, -ese.
Ví dụ:
- employee /ˌɪmplɔɪˈiː/
- engineer /ˌendʒɪˈnɪər/
- vietnamese /ˌvjetnəˈmiːz/
III. Luyện tập trọng âm hiệu quả với phương pháp nghe chủ động
Kiến thức về quy tắc là cần thiết, nhưng thực hành là chìa khóa. Bạn cần rèn luyện tai và cơ miệng để tạo thành phản xạ.
- Sử dụng Từ điển phát âm: Khi học từ mới, đừng chỉ tra nghĩa. Hãy luôn kiểm tra ký hiệu trọng âm (‘ ) trong từ điển Anh-Anh và luyện đọc phiên âm IPA để biết chính xác vị trí nhấn.
- Nghe và bắt chước (Shadowing): Kỹ thuật này đặc biệt hiệu quả cho trọng âm. Hãy nghe một đoạn audio (podcast, tin tức) và cố gắng bắt chước chính xác âm điệu lên,xuống (stress) của người nói.
- Tập luyện đánh dấu: Lấy một đoạn văn ngắn và dùng bút chì đánh dấu trọng âm của tất cả các từ đa âm tiết. Sau đó, đọc to và đảm bảo bạn nhấn mạnh hơn (nói to hơn, kéo dài hơn) ở những âm tiết đã đánh dấu.
Đánh trọng âm là một kỹ năng nhỏ nhưng có ảnh hưởng lớn đến khả năng giao tiếp tiếng Anh. Hãy coi nó như “chìa khóa” mở ra cánh cửa phát âm chuẩn, nghe hiểu dễ dàng và nói chuyện tự nhiên hơn. Chỉ cần luyện tập thường xuyên, bạn sẽ thấy sự thay đổi rõ rệt trong cách nói tiếng Anh của mình.
